Mù tiếng Anh đến mấy vẫn học ielts toeic tốt

Mình đã bị/được hỏi không biết bao nhiêu lần bởi những người thật sự quan tâm, và cả bởi những người hỏi cho có chuyện để hỏi “Làm thế nào để học giỏi tiếng Anh?”, nhưng chưa lần nào trả lời được cho ngắn gọn mà thấu đáo. Và mình cũng chưa hề nghĩ sẽ chia sẻ gì, bởi tự thấy mình chả có bí quyết hay kinh nghiệm gì đặc biệt. Nhưng mình cứ bị ám ảnh bởi câu hỏi “Tại sao nhiều người lại không thể học tiếng Anh?” Và vì thế, mình quyết định viết bài này, chia sẻ câu chuyện và cả những kinh nghiệm có lẽ cũng chẳng có gì mới của mình cho những ai quan tâm. Biết đâu, sẽ hữu ích cho ai đó.
1. Câu chuyện của mình
Mình vào lớp 1 sớm, khi chỉ mới 5 tuổi, vì trót “theo kịp” các anh chị lớp mẫu giáo mẹ dạy (mẹ phải mang mình theo đi dạy vì ở nhà không ai coi). Nhưng lớp 1 ở quê nhiều người đi học muộn khi đã 8,9 tuổi. Cái đứa nhỏ tong teo là mình không có bạn vì quá nhỏ, quá ốm yếu, Gia sư luyện thi IELTS tại nhà ở Hà Nội vì không giống ai, hay vì cái gì không biết nữa. Dĩ nhiên là mình biết mình lạc đàn, mình cô đơn, và mình muốn hòa nhập. Vì thế, suốt những năm cấp 1, 2, mỗi khi bị mẹ bắt học tiếng Anh ở nhà là mình nước mắt nước mũi tèm lem. Vì không học cái thứ tiếng không ai biết đó (vào cuối những năm 1980, ở một vùng quê heo hút xứ Huế, cấp 1,2 không có môn ngoại ngữ) thì so với lũ bạn mình cũng đã đủ quái dị rồi.
Nhưng, mẹ mình, người mẹ tốt nghiệp Sư phạm Văn nhưng đã tự học tiếng Anh để trở thành một trong những hướng dẫn viên du lịch đầu tiên ở miền Trung đầu những năm 1990, không sờn lòng vì thái độ chống đối của mình Mẹ chuyển nhà vô Đà Nẵng, và bắt mình ôn luyện trong 3 tháng để thi vào ban D trường chuyên Lê Quý Đôn. Lẽ dĩ nhiên là cái đứa nhà quê vừa dốt vừa ghét tiếng Anh như mình rớt cái bạch. May mắn là còn vô được trường Thái Phiên. Nhưng ngày đầu tiên học tiếng Anh, mình đã bị “dũa” một trận te tua trước cả lớp vì cái tội cấp 2 không học tiếng Anh mà đòi bon chen vô lớp 10 hệ 7 năm. Kết lại, ông thầy phán một câu xanh rờn “Cô liệu mà xin chuyển lớp khác đi, chứ không ở lại lớp thì đừng trách tôi!”
Hình như là mình tự ái, và tối hôm đó hình như lần đầu mình thực sự học tiếng Anh. Hôm sau, thầy dò bài 8 đứa. Một đứa 8 điểm, 6 con zê-rô, còn mình 6 điểm. Rồi mình đăng ký đi học lớp Văn phạm căn bản 3 tháng, Gia sư luyện thi TOEIC tại nhà ở Hà Nội rồi xong thì học tiếp Chứng chỉ A 8 tháng, xong đó nữa thì lên Bằng B. Cuối năm lớp 10, điểm tiếng Anh của mình cao nhất lớp. Thi học kỳ 1 năm lớp 11, điểm mình cao nhất trường. Và, mình nghe nói ông thầy tiếng Anh năm lớp 10 của mình đã hỏi mình là đứa nào, tại sao không gọi vô đội tuyển Anh (mình đã yên vị ở đội tuyển Văn rồi).
Rồi, cũng theo sự định hướng của mẹ, mình thi đại học khối D. Tự ôn, chỉ đi học thêm mỗi môn Toán. Kết quả là Toán 10đ, nhưng Anh chỉ 6đ, còn Văn 5đ vì lạc đề. Và cú sốc thứ hai là ở đại học phải học đủ 4 kỹ năng trong khi trước đó mình chỉ biết học ngữ pháp và làm bài tập văn phạm. Lại phải lọ mọ leo lên từ vị trí gần bét lớp trong các môn Nghe Nói. Leo hết 4 năm, bò được đến chỗ nghe nói đỡ đỡ tí thì mình ra trường.
Thiếu 0,15 mới được bằng giỏi, không xin đi dạy được, mình phải đi làm hướng dẫn viên du lịch để kiếm tiền học lên cao. 7 năm làm nghề hướng dẫn, nhiều khi nằm mơ cũng nói tiếng Anh, khả năng nghe nói của mình tốt hẳn, nhưng lại không động gì đến đọc viết. Rồi mình cũng xin đi dạy được, bỏ cái nghề hướng dẫn đã chọn mình mà theo đuổi cái nghiệp mình đã chọn.
Cú sốc tiếp theo: sinh viên của mình rất yếu, và ghét tiếng Anh. Nói một câu xong, phải giải thích vài ba câu tiếng Việt, tốc độ nói phải giảm xuống năm bảy chục phần trăm mà chúng nó còn ca cẩm. Phải làm quen với việc nói thật chậm, dùng từ thật đơn giản, và không còn sử dụng tiếng Anh thường xuyên trong cuộc sống hàng ngày nữa. Dễ hiểu là mình sẽ quên sạch, sẽ không thể giao tiếp được nữa, chính xác đó là điều đã xảy ra với vốn tiếng Nhật của mình sau vài năm không động đến. Và thế là mình lại phải bơi, để khỏi phải chết chìm. May thay, 5 năm sau, kết quả thi TOEIC, TOEFL và sau đó là IELTS đã cho thấy mình vẫn chưa lụt nghề, vẫn có ít tiến bộ. Rồi IELTS hết hạn, đi thi lại, lên được 0.5 dù chẳng ôn luyện được mấy.
Đấy, câu chuyện của mình. Dài dòng tí, để chứng minh một điều - Học tiếng Anh không phải là điều không thể. Ít ra, mình đã làm được đến 3 lần đấy thôi. Học từ chỗ không hề có căn bản, học giao tiếp từ nền tảng chỉ biết văn phạm, và học tiếng Anh thương mại, học thuật trong môi trường toàn tiếng Việt. Và mình tin, ai cũng có thể học tiếng Anh, kể cả là đứa từng ghét cay ghét đắng nó như mình, hoặc trước đó học tiếng Nga như em mình.